Hoe duur was de thee

|Hoe duur was de thee | Amsterdam, februari 1611, te midden van de vroege Gouden Eeuw. Een tijd van welvaart en vooruitgang dankzij de Verenigd Oost-Indische Compagnie, ofwel ‘VOC’. Het einde van een strenge winter nadert en het grote nieuws was algemeen bekend: Jan Huygen van Linschoten een Nederlands ontdekkingsreiziger uit Haarlem was vandaag de dag, 8 februari overleden. – een omstreden man dat aan de wieg stond van de Nederlandse Zeevaart. Stiekem was hij een beetje de ‘James Bond’ van de Gouden Eeuw. Naast het feit dat hij boekhouder, koopman, tekenaar en schrijver is kopieerde hij vele geheime Portugese zeekaarten. Van zijn verre reizen naar de meest exotische bestemmingen liet hij dan ook flink wat naslagwerken na. Nu moet je voorstellen dat dit destijds even spannend was om te lezen als hedendaags het kijken van een spannende film. Landen als Azië, Java, China en Japan waren destijds amper door Europeanen bezocht. Het was een wilde tijd vol avontuur, spanning en sensatie voor Europa.

Hoewel het nieuws nog erg vers is voor de meeste Europeanen, droomt Geertruida al weg bij de gedachte aan zo’n expeditie. Zij verkreeg haar naam zeer doordacht van haar ouders, het betekend immers: "zij die met de speer vertrouwd is". Hoewel haar geboorteland Java is, staat haar tweede ouderlijk huis pal aan de Amsterdamse gracht. Hier is zij omringd door dure theetafeltjes en theekastjes, gesierd met goud en parels afkomstig uit Java. Een bediende komt binnen, kucht beleefd en serveert haar een prachtig Japans porseleinen kopje met zwarte thee. Deze is afkomstig van een door haar familie aangelegd theeplantage in Java. Hoewel deze thee nu binnen geserveerd is, gebeurt dit ook vaak genoeg buiten in één van de theehuisjes dat haar landgoed in Java rijk is.

Thee is duur één der deze dagen, en je moest van goede komaf zijn wilde je het drinken. Hoewel dit niet voor iedereen zo was. Zo heeft Geertruida in één van de dienstvertrekken een achterkamertje. Hier woont Sijtje, zij is een loyaal dienstmeisje dat evengoed gek is op de geur van thee en zijn lekkere smaak. Hoewel de thee toen net iets anders was dan de thee van nu, geniet Sijtje er intens van. Deze thee is sterk en direct afkomstig van theebladeren. – échte zwarte thee dus. Doordat Sijtje haar achterkamertje van acht vierkante meter met nog twee dienstmeiden moet delen, blijft de geur nog lekker lang hangen. In haar kamer staat geen duur theeservice en ze heeft uiteraard geen bediende. Met z’n drietjes spelen ze nog graag eventjes het spel waarbij diegene die de steen het verst gooit wint.

Thee is duur één der deze dagen, en je moest
van goede komaf zijn wilde je het drinken

Op de deur wordt hard gebonsd, het is een dienstbode van de kerk, deze vrome man kwam vertellen dat de eerste dienst in mei plaats zal vinden in de nieuwe Zuiderkerk. Reden te meer voor Geertruida om nog meer thee in te kopen. Zij is namelijk ook mede verantwoordelijk voor het kerkbestuur en de belanghartige. Het geld van de bouw komt namelijk mede uit haar portefeuille. Hoewel het nog enkele jaren duurt voor de toren van de kerk daadwerkelijk klaar is, zal zij aanstaande pinksterzondag haar intrede nemen op het voor haar gebouwd familiebankje in de kerk. Groot feest dus!

'Feest', één dat gevierd wordt door rijke Europeanen dat alsmaar rijker wordt dankzij hun theeplantages. Op de plantage zelf was er weinig sprake van vooruitgang en de daartoe behorende vieringen. Er werd hard gezwoegd en wie dit niet deed moest dit onder ogen zien met een lijfstraf, waarover later meer.

Inmiddels is Zwarte Thee een heel stuk goedkoper en voor een ieder die het lust toegankelijk geworden. Ook bij TheeDirect.nl is er een ruim aanbod van meer dan zestig varianten aan Zwarte Thee. Zeker even kijken dus!

Tom de Vries